Jak obliczyć zasiłek chorobowy na przełomie roku 2024/2025?
Przełom roku to czas, który może wprowadzać wiele zamieszania w kwestii naliczania zasiłków chorobowych. Jeśli choroba pracownika przypada na przełom grudnia 2024 i stycznia 2025, pojawia się szereg pytań: jak prawidłowo naliczyć zasiłek? Czy zmienia się okres zasiłkowy? Jak uwzględnić ewentualne zmiany w wynagrodzeniu od nowego roku? W tym artykule krok po kroku wyjaśnimy, jak poprawnie obliczyć zasiłek chorobowy na przełomie lat 2024/2025, aby zarówno pracodawcy, jak i pracownicy mogli być pewni prawidłowych rozliczeń.
Podstawowe zasady naliczania zasiłku chorobowego
Zanim przejdziemy do specyfiki przełomu roku, przypomnijmy ogólne zasady naliczania zasiłku chorobowego. Pracownik niezdolny do pracy z powodu choroby otrzymuje wynagrodzenie chorobowe finansowane przez pracodawcę przez pierwsze 33 dni w roku kalendarzowym (w przypadku pracowników po 50. roku życia – przez pierwsze 14 dni). Po tym okresie pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia społecznego.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Wysokość zasiłku wynosi:
- 80% podstawy wymiaru – w przypadku standardowej choroby
- 100% podstawy wymiaru – w przypadku niezdolności do pracy wynikającej z wypadku przy pracy, choroby zawodowej lub przypadającej w okresie ciąży
- 100% podstawy wymiaru – gdy niezdolność do pracy powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów
Maksymalny okres pobierania zasiłku chorobowego wynosi 182 dni, a w przypadku gruźlicy lub niezdolności do pracy w czasie ciąży – 270 dni.
Specyfika obliczania zasiłku na przełomie roku
Na przełomie roku kalendarzowego pojawiają się szczególne okoliczności, które wpływają na sposób obliczania zasiłku chorobowego. Dwie najważniejsze kwestie to zmiana podstawy wymiaru zasiłku oraz rozpoczęcie nowego okresu zasiłkowego.
Zmiana podstawy wymiaru zasiłku
Jeśli zwolnienie lekarskie rozpoczyna się w grudniu 2024 roku i trwa w styczniu 2025 roku, należy pamiętać o następujących zasadach:
1. Dla części zwolnienia przypadającej na grudzień 2024 roku podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających grudzień 2024 roku.
2. Dla części zwolnienia przypadającej na styczeń 2025 roku podstawa wymiaru może ulec zmianie, jeśli od stycznia 2025 roku nastąpiła zmiana wynagrodzenia pracownika wynikająca np. z podwyżki, zmiany regulaminu wynagradzania czy układu zbiorowego pracy.
Jeśli od stycznia 2025 roku pracownik otrzymuje wyższe wynagrodzenie, a zwolnienie lekarskie trwa nieprzerwanie od grudnia 2024 roku, podstawa wymiaru zasiłku może zostać przeliczona dla dni zwolnienia przypadających od stycznia 2025 roku.
Nowy okres zasiłkowy
Druga istotna kwestia dotyczy okresu zasiłkowego. Zmiana roku kalendarzowego nie powoduje automatycznego rozpoczęcia nowego okresu zasiłkowego. Jeśli pracownik jest nieprzerwanie niezdolny do pracy, okres zasiłkowy jest liczony ciągle, nawet jeśli niezdolność do pracy przypada na przełomie lat.
Natomiast jeśli między okresami niezdolności do pracy występuje przerwa, zastosowanie ma zasada, że do jednego okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy niezdolności do pracy, między którymi przerwa nie przekraczała 60 dni.
Krok po kroku – obliczanie zasiłku chorobowego na przełomie 2024/2025
Aby prawidłowo obliczyć zasiłek chorobowy na przełomie roku 2024/2025, postępuj według poniższych kroków:
1. Ustal, czy zwolnienie rozpoczyna się w 2024 roku i przechodzi na 2025 rok, czy może rozpoczyna się dopiero w 2025 roku.
2. Określ podstawę wymiaru zasiłku:
– Dla zwolnienia rozpoczynającego się w grudniu 2024 roku – wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających grudzień 2024 roku
– Dla zwolnienia rozpoczynającego się w styczniu 2025 roku – wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających styczeń 2025 roku
3. Sprawdź, czy od stycznia 2025 roku nastąpiła zmiana wynagrodzenia pracownika (podwyżka, zmiana regulaminu wynagradzania itp.).
4. Jeśli nastąpiła zmiana wynagrodzenia, przelicz podstawę wymiaru zasiłku dla dni zwolnienia przypadających od stycznia 2025 roku.
5. Ustal, czy jest to kontynuacja wcześniejszego okresu zasiłkowego, czy nowy okres:
– Jeśli zwolnienie jest kontynuacją poprzedniego (przerwa między zwolnieniami nie przekraczała 60 dni) – kontynuuj liczenie 182-dniowego okresu zasiłkowego
– Jeśli jest to nowe zwolnienie (przerwa przekraczała 60 dni) – rozpocznij liczenie nowego 182-dniowego okresu zasiłkowego
6. Oblicz wysokość zasiłku, uwzględniając odpowiedni procent podstawy wymiaru (80% lub 100%).
7. Ustal, kto wypłaca świadczenie:
– Pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym (14 dni dla pracowników po 50. roku życia) – pracodawca (wynagrodzenie chorobowe)
– Kolejne dni – ZUS (zasiłek chorobowy)
Najczęstsze problemy przy obliczaniu zasiłku na przełomie roku
Przełom roku to czas, kiedy pojawiają się specyficzne problemy związane z naliczaniem zasiłków chorobowych. Oto najczęstsze z nich i sposoby ich rozwiązania.
Ciągłość zwolnienia a nowy okres zasiłkowy
Wielu pracodawców i pracowników błędnie zakłada, że z początkiem nowego roku kalendarzowego automatycznie rozpoczyna się nowy okres zasiłkowy. To nieprawda. Jeśli pracownik jest nieprzerwanie niezdolny do pracy, okres zasiłkowy jest liczony ciągle, nawet jeśli niezdolność przypada na przełomie lat.
Przykład: Pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim od 1 października 2024 roku do 28 lutego 2025 roku. Mimo zmiany roku kalendarzowego, jest to jeden ciągły okres zasiłkowy, który wynosi łącznie 151 dni.
Nowy okres zasiłkowy rozpoczyna się dopiero wtedy, gdy między okresami niezdolności do pracy występuje przerwa przekraczająca 60 dni.
Zmiana wysokości wynagrodzenia od stycznia 2025
Jeśli od stycznia 2025 roku nastąpiła zmiana wynagrodzenia pracownika (np. podwyżka), a zwolnienie lekarskie trwa nieprzerwanie od grudnia 2024 roku, pojawia się pytanie, jak naliczyć zasiłek chorobowy.
Zgodnie z przepisami, jeśli zmiana wynagrodzenia nastąpiła w miesiącu, w którym rozpoczął się okres niezdolności do pracy, lub w miesiącach, z których wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru zasiłku, podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie ustalone z uwzględnieniem tej zmiany.
Oznacza to, że dla dni zwolnienia przypadających od stycznia 2025 roku podstawa wymiaru zasiłku powinna zostać przeliczona z uwzględnieniem nowego wynagrodzenia, jeśli zmiana wynika z przepisów prawa (np. zmiana regulaminu wynagradzania, układu zbiorowego pracy).
Przykłady obliczania zasiłku chorobowego na przełomie roku
Aby lepiej zrozumieć mechanizm obliczania zasiłku chorobowego na przełomie roku, przeanalizujmy konkretne przykłady:
Przykład 1: Zwolnienie lekarskie przechodzące przez przełom roku
Pracownik jest na zwolnieniu lekarskim od 15 grudnia 2024 roku do 20 stycznia 2025 roku. Jego średnie miesięczne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy przed grudniem 2024 roku wynosi 5000 zł. Od 1 stycznia 2025 roku otrzymał podwyżkę i jego wynagrodzenie wzrosło do 5500 zł.
Obliczenie:
– Za okres 15-31 grudnia 2024 roku podstawa wymiaru zasiłku wynosi 5000 zł, a zasiłek przy 80% to 4000 zł miesięcznie (dziennie około 133,33 zł)
– Za okres 1-20 stycznia 2025 roku podstawa wymiaru zasiłku wynosi 5500 zł, a zasiłek przy 80% to 4400 zł miesięcznie (dziennie około 146,67 zł)
Przykład 2: Przekroczenie limitu dni zasiłkowych na przełomie roku
Pracownik chorował już 170 dni w 2024 roku. Od 20 grudnia 2024 roku do 15 stycznia 2025 roku ponownie przebywa na zwolnieniu lekarskim.
Obliczenie:
– Okres zasiłkowy wynosi 182 dni
– Do 20 grudnia 2024 roku pracownik wykorzystał już 170 dni
– Pozostało mu 12 dni zasiłku (182 – 170 = 12)
– Zasiłek chorobowy będzie mu przysługiwał tylko do 31 grudnia 2024 roku (12 dni od 20 grudnia)
– Od 1 stycznia 2025 roku pracownik nie ma już prawa do zasiłku chorobowego, chyba że jego niezdolność do pracy wynika z innej choroby niż ta, która była przyczyną poprzednich zwolnień
Podsumowanie
Obliczanie zasiłku chorobowego na przełomie roku 2024/2025 wymaga uwzględnienia kilku istotnych czynników. Najważniejsze zasady, o których należy pamiętać:
1. Zmiana roku kalendarzowego nie powoduje automatycznego rozpoczęcia nowego okresu zasiłkowego.
2. Jeśli od stycznia 2025 roku nastąpiła zmiana wynagrodzenia pracownika wynikająca z przepisów prawa, podstawa wymiaru zasiłku dla dni zwolnienia przypadających od stycznia 2025 roku powinna zostać przeliczona.
3. Limit 33 dni wynagrodzenia chorobowego (14 dni dla pracowników po 50. roku życia) jest liczony od początku każdego roku kalendarzowego.
4. Maksymalny okres pobierania zasiłku chorobowego wynosi 182 dni (270 dni w przypadku gruźlicy lub niezdolności do pracy w czasie ciąży) i jest liczony ciągle, nawet jeśli przypada na przełomie lat.
Prawidłowe obliczenie zasiłku chorobowego na przełomie roku wymaga dokładnej analizy indywidualnej sytuacji pracownika, z uwzględnieniem historii jego wcześniejszych zwolnień lekarskich oraz ewentualnych zmian w wynagrodzeniu. W razie wątpliwości warto skonsultować się z ekspertem lub skorzystać z oficjalnych kalkulatorów ZUS.
